حقیقت فشار و عذاب قبر چیست؟

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم علما در پاسخ به اين سوال، پاسخ هايي ذکر کرده‌اند که به‌طور خلاصه بيان مي شود: پاسخ اوّل: خداوند عزّوجلّ امور مربوط به آخرت را از امور غيبي قرار داده و از ديد بندگان در اين جهان پنهان داشته است و اين از کمال حمکت‌ خداوند است تا مؤمناني که غيب را مي‌پذيرند از کساني که نمي‌پذيرند ممتاز گردند؛ چنان‌که به گواهي قرآن و حديث، هنگام احتضار و جان‌کندن هر شخص، فرشتگان نزد او آمده و با او سخن مي‌گويند و به او بشارت و يا وعيد مي‌دهند، امّا از حاضران مجلس کسي آنها را مشاهده نمي‌کند. پس اگر کسي با چشم ظاهر نتواند عذاب قبر را مشاهده کند، بر عدم وجود آن نمي‌تواند حکم کند. پاسخ دوّم: جهان آخرت در بسياري از امور با اين جهان متفاوت است و به هيچ وجه نمي‌توان اين دو جهان را در همه امور با يکديگر مقايسه کرد؛‌ قبر هم منزلي از منزل‌هاي آخرت است و سنجيدن عذاب آن در اين جهان امکان‌پذير نيست. آدمي با چشم ظاهري بسياري چيزها را نمي‌بيند، ولي به وجود آنها باور دارد. غزالي مي‌گويد: اگر به عذاب قبر ايمان و باور نداري، پس بر تو لازم است تا نخست اصل ايمان به فرشتگان و وحي را تصحيح کني، و اگر اين را مي‌پذيري که پيامبر ـ صلّي‌الله عليه وسلّم ـ چيزهايي را مي‌بيند که امّت نمي‌بينند، پس درباره عذاب قبر چرا اين حقيقت را نمي‌پذيري و همان‌گونه که فرشته شبيه موجودات دنيا نيست، پس مار و کژدم قبر نيز که ميّت را نيش مي‌زنند از جنس مارهاي اين‌جهاني نيستند، بلکه از جنس ديگري بوده و با حاسّه ديگري قابل درک‌اند. (إحياء‌علوم‌الدين: ????) پاسخ سوّم: توجّه به مسئله خواب بسياري از حقايق را در اين زمينه براي ما روشن مي‌کند. گاهي دو نفر را مي‌بينيم که کنار هم خوابيده‌اند، يکي خواب‌هاي ترسناک مي‌بيند که مار و يا درنده‌اي به او حمله مي‌کند و او در خواب فرياد مي‌کشد و با تمام وجودش درد و رنج احساس مي‌کند؛ و ديگري در خواب بسيار شادمان است، خواب‌هاي خوش مي‌بيند و از خوابش لذّت مي‌برد. اين دو نفر در کنار هم قرار دارند، امّا از حال يکديگر خبر ندارند و کسي هم که در کنار آن دو نشسته است خوشي و رنج آن دو را احساس نمي‌کند. پس در قبر هم حالاتي بر انسان طاري مي‌شود که براي مردم دنيا قابل درک نيستند و هيچ انساني نمي‌‌تواند عذاب و خوشي قبر را با امکانات و معيارهاي اين دنيا مشاهده کند. بنابراين نديدن و احساس نکردن احوال مردگان در قبر، دليل بر عدم وجود آنها نيست. پاسخ چهارم: يکي از دلايل متقن در اين زمينه اين آيه است: «فلولا إذا بلغت الحلقوم و أنتم حينئذ تنظرون و نحن أقرب إليه منکم و لکن لاتبصرون»[واقعه: ?? ـ ??]؛ پس هنگامي که [جان‌ها] به حلقوم مي‌رسد و شما آن‌گاه [حاضريد و] مي‌نگريد و ما از شما به او (محتضر) نزديکتريم ولي شما نمي‌بينيد. وقتي انسان‌ها حالات ميّت را در اين جهان و درحالي‌که بالاي سر او نشسته‌اند، نمي‌بينند و درک نمي‌کنند، پس چگونه فشار و عذاب قبر و يا خوشي‌اش را درک مي‌کنند؟ پاسخ پنجم: امروزه همه مشاهده مي‌کنيم که انسان‌ها به‌وسيله فرستنده‌هاي راديويي و تلويزيوني، صداها و تصويرهايي را پخش مي‌کنند، و اين صداها و تصويرها که مسافت‌هاي بسيار طولاني را از طريق فضا مي‌پيمايند، تنها براي کساني قابل مشاهده و شنيدن‌اند که از دستگاه راديو و تلويزيون استفاده مي‌کنند و افراد ديگر اين صداها و تصويرها را نمي‌شنوند و نمي‌بينند، گرچه اين امواج از کنار آنها بگذرند. بنابراين انسان‌ها نيز حالات قبر را با وجود نزديک بودن به آن، درنمي‌يابند و نمي‌بينند، مگر آن کسي که از اين دنيا رفته و در عالم برزخ است. با توجّه به دلايل فوق بر هر مسلمان لازم است که به غيب ايمان داشته باشد و در حقيقت احوال قبر شک نکند.