چرا همه پیامبران در خاورمیانه مبعوث شدند؟

يکي از مشکلات رخدادهاي تاريخي عدم شفافيت آن است؛ از اين رو مورخان معمولاً در ميان مسايل تاريخي اختلاف نظر دارند. ظهور پيامبران از خاور ميانه و علل ظهور آن[ ها از منطقه باختر و خاور دور، از مسايل تاريخي است که ابهام داشته و قضاوت دربارة آن مشکل است. ]مورخان درخصوص ظهور همه پيامبران از منطقه خاور ميانه اختلاف دارد. برخي عقيده دارند که همه پيامبران از خاور ميانه ظهور نکرده اند؛ زيرا پيامبران اختصاص به سرزمين و قوم خاصي ندارند._ طبق آموزه هاي اسلامي همه امت ها از خود پيامبر داشته اند و قرآن فرمود: و لقد بعثنا في کلّ أمة رسولاً أنِ اعبدواالله و اجتنبوا الطاغوت؛_ در هر امت پيامبري فرستاديم (تا به مردم بگويند) که خدا را بپرستيد و از بت اجتناب کنيد . برخي از مورخان باور دارند که پيامبران از مناطق معتدل ظهور نموده اند، زيرا در مناطق معتدل به دليل ظهور دانش ها و صنعت، بيشتر زمينة کمال انسان ها فراهم شده و آمادة پذيرش پيامبران هستند. ابن خلدون از طرفداران اين نگرش است. وي مي‌نويسد: حتي بعثت پيامبران بيشتر در نواحي معتدل بوده و ما خبر بعثت پيامبري را در اقليم جنوبي و شمالي نيافته ايم، از آن جهت که پيامبران بايد از نظر خلقت، کاملترين افراد باشند تا پيامي که از جانب خدا مي آورند، مورد قبول واقع شود._ بر اين اساس معلوم نيست که همه پيامبران در منطقة خاوري ظهور نموده باشند. البته پيامبران اولوالعزم و صاحب شريعت و کتاب آسماني، از شرق ميانه برخاستند. نوح(ع) از عراق برخاست و مرکز دعوت ابراهيم(ع) عراق و شام بود، و به مصر و حجاز نيز سفر کرد. موسي(ع) از مصر برخاست. آيت الله مکارم در خصوص علل ظهور پيامبران از خاور ميانه مي نويسد: با توجه به وضع پيدايش جوامع بشري،‌ و ظهور تمدّن انساني، اين مسئله جاي شگفتي نيست، زيرا مورخان بزرگ جهان تصريح مي کنند که مشرق زمين (مخصوصاً شرق ميانه) گهواره تمدن انساني است و منطقه اي که به نام هلال خصيب است. تمدن مصر باستان که قديمي ترين تمدّن شناخته شده جهان است، تمدّن بابل در عراق، تمدن يمن در جنوب حجاز، همچنين تمدّن ايران و شامات، همه نمونة تمدن هاي معروف بشري هستند ... قدمت تمدن انساني دراين مناطق به هفت هزار سال يا بيشتر باز مي گردد. از سوي ديگر، رابطة نزديکي ميان تمدن انساني و ظهور پيامبران بزرگ است، زيرا انسان هاي متمدن نياز زيادي به آيين هاي الهي دارند، تا هم قوانين حقوقي و اجتماعي را تضمين کرده، جلو تعديات و مفاسد را بگيرد، و هم فطرت الهي آن ها را شکوفا سازد. به همين دليل مي گويم نياز بشر امروز مخصوصاً کشورهايي که از تمدن و صنعت سهم بيشتري دارند، به مذهب، از هر زمين بيشتر است. اما شهيد مطهري در اين باره نظري دارند که از بقيه بهتر و جامع تر است : اما مسأله اين که چرا در سرزمين خاصى پيغمبر زياد بوده , اين بستگى پيدا مى کند به همان [ ( الله اعلم حيث يجعل رسالته ) ] يعنى وقتى که اين بستگى داشته باشد به استعدادهاى مخصوصى که در افراد هست , مسلما سرزمينها هم در پرورش استعدادها تأثير دارد . امروز هم مى گويند که شرق , سرزمين عرفان و اشراق است . اين يک امر گزاف و گتره نيست که مثلا غربيها بيشتر به محسوسات مى پردازند و شرقيها بيشتر به نامحسوسات , يعنى اينها بيشتر به اين سو کشانده مى شوند آنها به آن سو . محيط جغرافيايى و اوضاع و احوال و گرمى آفتاب و اينها در پرورش جسم انسان مفيد است و وضع جسم هم در پرورشهاى مخصوص روح تأثير دارد . اين مانعى ندارد که بعضى از سرزمينها آمادگى بيشترى داشته باشد براى پروراندن افرادى که اجمالا استعداد اشراق و الهام دارند . اما اينکه آيا بعضى سرزمينها به کلى عارى بوده و فقط يک نقطه دنيا [ محل ظهور پيامبران ] بوده که همان سرزمين فلسطين و حجاز و اينها باشد , سرزمينهاى ديگر دنيا پيغمبر هيچ پرورش نداده ؟ اين را ما با تاريخ نمى توا نيم اثبات کنيم که همه جا بوده و نمى توانيم اثبات کنيم که بعضى جاها قطعا نبوده . قرآن کريم مى گويد : ( و ان من امة الا خلافيها نذير ) در تمام ملتها نذيرى وجود داشته . تاريخ هم نمى تواند ثابت کند که حتما نبوده . ولى قرآن مى گويد همه جا بوده . منتها ما با تاريخ نمى توانيم اثبات کني که در فلان سرزمين آيا پيغمبرى ظهور کرده يا نکرده , اما نمى توانيم نفى هم بکنيم که نبوده . قرآن هم به طور کلى مى گويد : ( و ان من امة الا خلافيها نذير .(1) پاورقي : 1- نبوت، ص 30 .