در بهشت نزدیکان خود را پیدا می کنیم؟

سلام علیکم
در خصوص اين پرسش ،پاسخ در چند محور بيان مي شود :
الف) مرحله اول انسان پس از مرگ مرحله برزخ است ؛ بر اساس روايات انسان ها، اعم از مومن و کافر بعد از مرگ و در حيات برزخي يکديگر و از جمله بستگان خود را ديدار خواهند کرد. در اين باره روايات متعددي نقل شده که به دو نمونه از آن اشاره مي‌شود:
1- در حضور امام صادق (ع) سخن از ارواح مومنان به ميان آمد، حضرت فرمود: «ارواح المومنين يلتقون؛ ارواح مومنان در برزخ با هم ملاقات و ديدار مي‌کنند».
آنگاه شخصي با تعجب و شگفتي از حضرت پرسيد: آيا ملاقات مي‌کنند؟ فرمود: «نعم و يتسائلون و يتعارفون حتي اذا رايته قلت: فلان؛ (1) بلي، و با يک ديگر گفتگو مي‌نمايند و همديگر را مي‌شناسند . وقتي کسي را ديدي ،مي‌گويي فلاني است».
2- در روايت ديگر درباره ديدار همه انسان‌ها با هم مسلکانش سخن گفته است، راوي مي‌گويد: به امام صادق (ع) عرض کردم: ارواح مومنان کجاست؟ حضرت فرمود:
«ارواح المومنين في حجرات في الجنه، ياکلون من طعامها و يشربون من شرابها و يتزاورون فيها؛ ارواح مومنين در منازل بهشت‌‌اند . از طعام‌هاي آن مي‌خورند . از نوشيدني‌هاي آن مي‌نوشند . همديگر را مي‌بينند و زيارت مي‌نمايند». راوي بعد از ارواح کفار پرسيد، فرمود: «في النار ياکلون من طعامها و يشربون من شرابها و يتزاورون فيها؛ (2) ارواح کفار در آتش‌اند. از غذاي و نوشيدني آن استفاده مي‌کنند . همديگر را مي‌بينند و با هم ملاقات و ديدار دارند».
در اين روايت غير از ديدار مومنان، از ديدار ارواح کفار در برزخ با همديگر نيز خبر داده شده ،تصريح شده که مومنان در بهشت برزخي و کفار در آتش برزخي همديگر را ملاقات مي‌کنند.
ب ) اما مرحله دوم حيات بعد از مرگ حيات جاويدان بعد از روز رستاخيز و قيامت کبري است ؛ در مورد امکان زندگي با خانواده، بعد از پايان حساب و کتاب و استقرار مومنان در بهشت بايد گفت چنين امري ممکن و شدني است، چنان که در قرآن کريم تصريح شده که در بهشت مومنان از حال همديگر جويا مي شود: «فاقبل بعضهم علي بعض يتساءلون قال قايل منهم اني کان لي قرين؛ (3) پس بعضي به بعضي ديگر روي آورده و از يک ديگر پرسش مي کنند. يکي از آن ميان مي پرسد من رفيقي داشتم».
در تفسير اين آيه گفته شده:
اين جمله گفتگويي را که بين اهل بهشت رخ مي دهد، حکايت کرده و مي فرمايد: بعضي از ايشان احوال بعضي ديگر را مي‌پرسند. بعضي آنچه در دنيا بر سرش آمده، براي ديگران حکايت مي کند. يکي از اهل بهشت به ديگران مي‌گويد: من در دنيا رفيقي داشتم که از بين مردم تنها او را انتخاب کرده بودم و او مرا رفيق خود گرفته بود. (4)
بر اساس برخي آيات غير از دوستان، فرزندان صالح نيز به والدين بهشتي خود ملحق مي شوند:
« وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْ‏ءٍ؛ (5) كسانى كه ايمان آوردند و فرزندان شان به پيروى از آنان ايمان اختيار كردند، فرزندان شان را (در بهشت) به آنان ملحق مى‏كنيم و از (پاداش) عمل شان چيزى نمى‏كاهيم و هر كس در گرو اعمال خويش است!»
اين نيز خود يك نعمت بزرگ است كه انسان، فرزندان با ايمان و مورد علاقه‏اش را در بهشت در كنار خود ببيند، و از انس با آن ها لذت برد، بى آن كه‏ از اعمال او چيزى كاسته شود.
از تعبيرات آيه برمى‏آيد كه منظور، فرزندان بالغى است كه در مسير پدران گام برمى‏دارند، در ايمان از آن ها پيروى مى‏كنند، و از نظر مكتبى به آن ها ملحق مى‏شوند.
اين گونه افراد اگر از نظر عمل كوتاهى و تقصيراتى داشته باشند، خداوند به احترام پدران صالح، آن ها را مى‏بخشد و ترفيع مقام مى‏دهد، و اين موهبتى است بزرگ براى پدران و فرزندان. (6)
اصل اين ارتباط و شناسايي و ديدار وجود دارد ،به شرطي که افراد و بستگان اهل بهشت بوده و در مرتبه اي باشند که امکان ملاقات بين آن ها بر قرار باشد. طبيعي است که ملاقات ها خود يکي از بهترين نعمت هاي بهشتي براي بهشتيان است که به طور طبيعي از آن ها دريغ نمي شود.
اما در نهايت در مورد زندگي زن و مرد با هم بايد گفت:
ازدواج و همراهي با همسر دنيايي، در برزخ و آخرت، امري ممکن و شدني است اما شروطي دارد و آن اينکه اولاً آن فرد هم اهل بهشت باشد . به علاوه او نيز تمايل به همسري فرد خواهان را داشته باشد و مانعي براي آن نباشد .
از امام صادق(ع) سؤال شد: آيا زن و شوهر مؤمن که وارد بهشت مي شوند، با هم ازدواج مي کنند؟ حضرت فرمود: خداوند عادل است. اگر مرد از زنش افضل باشد، اختيار با مرد است که زنش را بپذيرد يا نه. اگر پذيرفت، يکي از زنانش مي‌شود. اگر زن از شوهرش افضل باشد، اختيار با اوست. اگر همسرش پذيرفت ،همان شوهرش مي شود.(7)
در نتيجه در صورتي که تمايل دو طرف در خصوص همسري در بهشت وجود داشته باشد و مانعي هم مانند اختلاف جايگاه دو نفر نباشد ،خداوند آن ها را به همسري هم در مي آورد ، زيرا خداوند در قرآن در وصف بهشت مي فرمايد:
«جنات عدن يدخلونها تجري من تحتها الانهار له فيها ما يشاؤُن کذلک يجزي الله المتّقين؛(8) به بهشت‌هاي جاويدان داخل مي شوند. در آن جوي‌هاي روان است. هر چه بخواهند براي شان مهيّا است. خدا پرهيزگاران را چنين پاداش مي دهد».

پي‌نوشت‌ها:
1. برقي ، محاسن برقي، ص 178 ، نشر دار الاحيا التراث العربي ، بيروت، 1408 ق .
2. همان، ص 178 .
3. صافات (37) آيه 50-51.
4. سيد محمد حسين طباطبايي ، الميزان ، نشر جامعه مدرسين قم، 1378 ش ،ج 17 ص 207- 208.
5. طور (52) آيه 21.
6. ناصر مکارم ، تفسير نمونه، ج‏22، ص 429 ، دارالکتب الاسلاميه، تهران، بي تا.
7. علامه مجلسي ، بحار الانوار،نشر اسلاميه ، تهران بي تا، ج 8، ص 105.
8. نحل (16) آيه 37.