ازدواج کلثوم و عمر صحت دارد یا خیر؟>

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم سوال: آيا داستان ازدواج ام کلثوم بنت علي با عمر بن خطاب درست است؟ پاسخ: جواب اين سوال از دو صورت خارج نيست؟ الف: ازدواج صورت نگرفته است. ( نظريه شخصي بنده نيز همين است) اما دليل ما بر اين ادعا: اول: گروهي از علماي اهل سنت که اين داستان را بيان کرده اند چنين نوشته اند: ام کلثوم بعد از قتل عمر با عون بن جعفر و بعد از او با برادر او محمد بن جعفر ازدواج نمود. از اين قبيل مي باشد کتبي مانند: 1- طبقات الکبري ج8 ص338 في النساء- دارالکتب العلميه 2- السنن الکبري ج7 ص71-دارالفکر 3- السيره النبويه ج4 ص611-دارالمعرفه 4- سيره ابن اسحاق ج5ص233- معهد الدراسات 5- تاريخ مدينه دمشق ج3 ص179- دارالفکر 6- البدايه و النهايه ج5 ص330- داراحياء التراث العربي 7- تاريخ الاسلام ج 3 ص45-دارالکتاب العربي و....... ابن سعد چنين ذکر نمود در متن خويش چنين عنوان نمود که بعد از عمر بن خطاب ام کلثوم با عون بن جعفر بن ابيطالب و بعد از او با محمد بن جعفر (فرزندان جعفر بن ابيطالب و ام عميس) ازدواج نمود. در حالي که اين دو برادر در جنگ تستر(شوشتر) به شهادت رسيدند. و اين جنگ در زمان جناب عمر بن خطاب بوده است. افرادي که ذکر کرده اند که اين دو برادر در جنگ تستر به شهادت رسيده اند : (عون بن جعفر بن ابيطالب ولد علي عهد رسول الله امه و ام اخويه عبدالله و محمد بن جعفر بن ابيطالب اسماء بنت عميس الخثيعمه و استشهد عون و اخوه محمد بتستر( في حرب تستر) * الاستيعاب ج3 ص1247- دارالجيل/ الاصابه ج4 ص 179- درالکتب اللبنانيه همچنين طبري در تاريخ خويش زماني که از زنان جناب عمر مي نويسد چنين مي نويسد: (مدايني گويد: ام کلثوم دختر ابوبکر را نيز به زني خواست که صغير بود و درباره وي کس پيش عايشه فرستاد که با ام کلثوم گفت : (اختيار با تو است) گفت: مرا با او کاري نيست گفت: امير مومنان را نمي خواهي؟ گفت: نه، معاشش ساده است و با زنان سختگير است. عايشه کس از پي عمرو بن عاص فرستاد و قصه را با وي گفت. گفت: درست مي کنم آنگاه پيش عمر رفت و گفت: اي امير مومنان خبري شنيده ام که خدا نکند. عمر گفت: چيست؟ گفت: ام کلثوم دختر ابوبکر را به زني خواسته اي؟ گفت: بله، مرا براي او نمي پسندي، يا او را براي من نمي پسندي؟ گفت: هيچکدام ولي او نو سال است و در سايه امير مومنان با ملايمت و مدارا بزرگ شده و تو تندخويي و ما از تو ميترسيم و نمي توانيم هيچيک از خوي هاي تو را بگردانيم، وقتي او با تو درباره چيزي مخالفت کند با وي سختي کني و با فرزند ابوبکر رفتاري کني که حق تو نيست. گفت: عايشه چه مي شود من با او سخن گفته ام. گفت: عايشه با من، و بهتر از او به تو نشان مي دهم: ام کلثوم دختر علي بن ابيطالب که به وسيله او با پيمبر خدا خويشاوند شوي. اما در ادامه ام کلثوم بنت علي را جزو زنان عمر نمي شمارد و اين بحث را با کلام مدايني تمام مي نمايد. مدايني گويد: ام امان دختر عتبه بن ربيعه را نيز به زني خواست که او را نپسنديد و گفت: درش را مي بندد، خيرش به کسي نمي رسد و عبوس مي آيد و عبوس مي رود. و نامي از ام کلثوم بنت علي به عنوان همسر عمر در اين بحث ديده نمي شود. منابع: تاريح طبري ج2 ص564-دارالکتب العلميه تاريخ طبري ج5 ص2534-انتشارات بنياد فرهنگ ايران ثاني: ازدواج صورت گرفته است گروهي از علماي شيعه مي گويند ازدواج صورت گرفته است. اما داستان را چنين بيان مي کنند: 1- ازدواج با تهديد: از برخي روايات استفاده مي‏شود که خواستگاري با تهديد و ارعاب بوده است. کليني از امام صادق(ع) در مورد ازدواج امّ‏کلثوم نقل مي‏کند که حضرت فرمود: «وي زني از زنان ما بود که غاصبانه به ازدواج ديگري درآمد... .» ((کافي، ج 5، ص 436.)) شيخ مفيد(ره) مي‏فرمايد: «اميرالمؤمنين(ع) به دليل تهديد عمر و در امان نبودن جان خود و شيعيانش، از روي ضرورت، و ناچاري تن به اين امر داد و همان‏گونه که در جاي خود گفته‏ايم، ضرورت اظهار کلمه کفر را مشروع مي‏کند؛ خداوند متعال مي‏فرمايد: (اِلاّ مَنْ اُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالاْيِمانِ.) ((مسائل سرويه، ص 92)) ابن سعد نقل مي‏کند که علي(ع) در جواب خواستگاري عمر فرمود: او دختري کوچک است. عمر در جواب گفت: به خدا سوگند تو حقّ نداري که مرا از اين کار منع کني و من مي‏دانم که چرا او ار به نکاحم درنمي‏‏آوري... . ((طبقات ابن سعد، ج 8، ص 464)) ابن المغازلي نيز از عمر بن خطاب نقل مي‏کند که گفت: به خدا سوگند! مرا چيزي بر اصرار اين خواستگاري وادار نکرد، مگر آن که از رسول خدا شنيدم... . ((مناقب امام علي(ع)، ص 110.)) از اين حديث استفاده مي‏شود حضرت بنا به اصرار زياد تن به اين درخواست داد. 2- ام‏کلثوم دختر جرول برخي از مورخان مادر زيد بن عمربن خطاب را امّ‏کلثوم دختر جرول دانسته‏اند، لذا ممکن است تشابه اسمي باعث شده باشد که آن را به دختر اميرالمؤمنين(ع) نسبت دهند. طبري مي‏گويد: مادرِ زيد اصغر و عبيدالله که در جنگ صفين همراه معاويه کشته شدند، امّ‏کلثوم دختر جرول بوده است که اسلام بين او و عمر جدايي انداخت.» ((تاريخ طبري، ج 3، ص 269؛ کامل ابن اثير، ج 3، ص 28.)) اغلب مورخان موضوع ازدواج امّ‏کلثوم، دختر جرول را با عمر بن خطاب در جاهليّت نقل کرده‏اند. ((الاعصابة، ج 4، ص 491؛ صفة الصفوة، ص 116 و تاريخ المدينة المنورة، ج 2، ص 659.)) 3- امّ‏کلثوم از غير زهرا(ع) اهل سنت اصرار زيادي دارند که عمر از امّ‏کلثوم دختر علي و فاطمه(ع)، خواستگاري کرده است؛ تا اين‏که براي او سببي به رسول خدا(ص) بيابند، در حالي که از برخي تواريخ استفاده مي‏شود که حضرت علي(ع) دختري ديگر به نام «امّ‏کلثوم» از غير حضرت زهرا(ع) داشته است: برخي از مورخان در اين‏باره مي‏گويند: «علي(ع) دو دختر به نام زينب صغري و امّ‏کلثوم صغري داشته که هر دوي آنها از امّ‏ولد بوده‏اند.» ((تاريخ مواليد الائمه، ص 16؛ نورالابصار، ص 103 و نهاية الارب، ج 20، ص 223)) ابن قتيبه نيز ام‏کلثوم را دختر امام علي(ع) دانسته و مي‏گويد: مادر او امّ‏ولد و کنيز بوده است. ((. ابن قتيبه، المعارف، ص 185)) طريحي نيز مي‏گويد: «امّ‏کلثوم زينب صغري دختر اميرالمؤمنين(ع) است که با برادرش حسين(ع) در کربلا بود. مشهور بين اصحاب آن است که عمر بن خطاب او را به زور به نکاح خود درآورد. همان‏گونه که سيد مرتضي در رساله‏اي بر آن اصرار دارد و قول صحيح‏تر را ـ به جهت روايات مستفيضه ـ همين مي‏داند.» ((اعيان الشيعه، ج 13، ص 12 (به نقل از طريحي).)) حال دوستان اهل سنت هر کدام را دوست دارند بپذيرند. www.shia-sonni.com موفق و پيروز باشيد.