آیا حجامت در اسلام واقعی است یا خرافه؟

متن سوال: 
جايگاه حجامت در طب اسلامي و اثرات درماني آن را بفرماييد.

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم حجامت در واقع اعمال يک استرس فوري است به سيستم ساکن دفاع عمومي بدن تا آن را بر عليه کليه عوامل دروني و بيروني هشيار و فعال نمايد. حجامت باتوجه به روش مورد انجام و محلي که انجام مي گيرد ميتواند چون نيشتر زدن؛ عوامل عفوني –درد آور و مخرب را از بدن خارج نمايد حجامت در زيرگردن وجايگاه معين ميان دو کتف قادر است عوامل اصلي لخته شدن خون وفاکتور هاي انعقادي عامل در سکته هاي مغزي وقلبي رااز سيستم خارج نمايد زيراخون پراکسيژن خارج شده از ريه ها در اثر حالت تلمبه اي قلب وريه ها که شبيه يک آکاردئون ايجاد فشار منفي در قفسه سينه مي کند و عمل مکش و دمش (دميدن) راسامان مي بخشد ؛ خون حاوي قطرات ريز چربي ولخته هاي مستعد کوچکي راکه ميل به هم پيوستگي در آنها زياد است را به عضلات پشت(نزديکترين مسير عروقي)پمپ مينمايد و حجامت در محل مذکور آنها را به دام انداخته از بدن خارج مي نمايد زيرا عوامل تشکيل لخته هاي مخاطره آميز از اين گلوگاه به سوي ساير نقاط بدن روانه ميشود و حجامت آنجا را پاک مي کند. حجامت با خارج کردن ذرات چربي که در فرآيند اکسيژنه شدن خون همچنان در مويرگ هاي عضلات پشت تنه گير کرده و پشت سر هم صف کشيده اند و انتقال کند وتدريجي آنها به عروق گشادتر ومسيرهاي بازتر مي تواند به رسوب و ايجاد سده (انسداد عروق مثلا CAD يا آمبولي) مخاطره آميز پايان دهد و با ايجاد تله هاي گشاد عروقي در موضع (بدليل بادکشهاي ناحيه واطراف آن) و ايجاد فشار منفي وحالت مکنده دراين تله ها مدتها اين ذرات چربي رااز جريان عادي خويش باز دارد . - حجامت خارج کننده صفراست وآرامش رابه انسان ارزاني مي دارد. - حجامت شوک عصبي موثر دربيماران روحي رواني وافسرده است و آغاز چالش هاي رواني را به بيمار القاء مي کند - حجامت کاهش دهنده فشار خون است وبمقدار زيادي از استعداد سکته هاي آني دربيماران مي کاهد(مثل خونريزي از بيني در بيماران فشارخوني). - حجامت فاکتورهاي آلرژي(عوامل حساسيت زاي)دروني وبيروني کساني را که کهير دارند يا کم کاري کبد داشته وبه حساسيت هاي متعددي گرفتارند را از مسير مخرب وآزار دهنده بيمار به مسيري فرعي منحرف مينمايد وايمني شخص را تجهيز مي کند و فرصت سامان دهي به سيستم دفاعي مي بخشد. - حجامت درترک اعتياد موثر بوده هشدارهاي خودباوري واعتماد به نفس را که اولين ومهمترين فاکتور در ترک اعتياد تلقي مي شود صادر مينمايد وسموم خون را تخليه مي کند. - حجامت بلغم وسوداي پخته شده را که قبلا سست وقابل انتقال شده است همچون صفرا ميمکد واز غلظت وحدت آنها مي کاهد. - حجامت باز کننده انسدادهايي است که به آمنوره زنان انجاميده وبا باز کردن مسيرهاي عروقي؛ انتقال موضعي مواد ماليدني مثل کرمها و لوسيونهاوپمادهارا ازيک سو روي پوست وانتقال خوني مواد دارويي- خوراکي راازدرون از-سوي ديگر- تسهيل ميکند. - حجامت به سرعت تيرگي ديدرا در بيماران ديابتي و فشارخوني کاهش مي دهد وبا آثار شفابخش متعددش در بيماران با تيرگي شعور مقدمات هشياري را فراهم مينمايد. - حجامت خارج کننده لخته هاي گرفتار در پيچ وخم عروق واريکوز ساقين وساير اندامهاست. (برگرفته از http://www.tebesonati.com/traditional_medicine.html) لازم به ذکر است که مطالب پيش گفته ادعاي اهل اين فن است و صحت و سقم آن را بايد از اهل فن پرسيد و براي مزيد اطلاع کتاب هايي را براي مطالعه معرفي مي کنيم: - طب الائمه, عبدالله بن بسطام - طب النبي , ابي العباس مستغفري - طب الرضا يا رساله ذهبيه (که امام رضا(ع ) به تقاضاي مأمون نوشته اند) در فضيلت و آداب حجامت: به سند صحيح از حضرت صادق (عليه السلام) منقول است که دوا چهار چيز است، حجامت و دوا در بينى چکانيدن و حقنه کردن و قى کردن. در حديث ديگر منقول است که آنحضرت گذشتند بر جماعتى که حجامت مى کردند، فرمودند که چه مى شد شما را اگر تأخير مى کرديد تا پسين روز يکشنبه که درد را بيشتر از بدن مى کشد. در حديث ديگر فرمود که حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) در روز دوشنبه بعد از عصر حجامت کردند، باجرت حجام گندم دادند. در حديث ديگر فرمود که: حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) روز دوشنبه بعد از عصر حجامت مى کردند، و فرمود که حجامت کردن در آخر روز دوشنبه درد را از بدن مى کشد کشيدنى. در روايت ديگر منقول است که: شخصى ديد که حضرت امام موسى (عليه السلام)در روز جمعه حجامت مى کردند، گفت فداى تو شوم در روز جمعه حجامت مى کنى؟ حضرت فرمود که هرگاه خون زيادتى کند بر تو خواه در شب و خواه در روز آية الکرسى بخوان و حجامت بکن. از حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) منقول است که: هر که حجامت کند در روز سه شنبه هفدهم يا چهاردهم يا بيست و يکم ماه او را شفا دهد از دردهاى همه سال، شفا بخشد او را از دردسر و درد دندان و ديوانگى و خوره و پيسى. در روايت ديگر منقول است که: شخصى ديد که حضرت امام على نقى (عليه السلام)در روز چهارشنبه حجامت مى کردند، گفت که اهل مکه و مدينه از حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) روايت مى کنند که هر که در روز چهارشنبه حجامت کند، پيس شود ملامت نکند مگر خود را فرمود که دروغ مى گويند، کسى پيس مى شود که مادرش در حيض به او حامله شده باشد. از حضرت صادق (عليه السلام) منقول است که: هر که خواهد حجامت کند بايد که در روز پنجشنبه حجامت کند، بدرستى که در هر پسين جمعه خون از جاى خود حرکت مى کند، از ترس قيامت و بجاى خود بر نمى گردد تا صبح روز پنجشنبه، فرمود که هر که حجامت کند در روز پنجشنبه از آخر ماه در اول روز دردها را از بدنش مى کشد. در حديث ديگر فرمود که چون حجامت کنى و خون از محل حجامت بيرون آيد، پس بگو پيش از آنکه حجمه را بريزند بِسْم اللّهِ اَعُوذُ بِاللّهِ الْکَريمِ فى حَجامَتى هذِهِ مَنَ الْعَيْنِ فى الدَّمِ وَ مِنْ کُلّ سُوء. در حديث ديگر فرمود که: حضرت رسول حجامت در سر و در ميان هر دو کتف و در پشت گردن مى کردند، يکى را نافعه مى ناميدند، ديگرى را مغيثه يعنى به فرياد رسنده و سيم را منقذه يعنى خلاص کننده از بلاها. در روايت ديگر فرمود که: منقذه آنستکه از سر بينى شبر کنى به جانب بالا و به هر جاى سر که برسد در آنجا حجامت کنى. در روايت معتبر منقول است که: حضرت امام موسى (عليه السلام) در روز چهارشنبه حجامت مى کردند، تب برطرف نشد، پس در روز جمعه حجامت کردند و تب برطرف شد. از حضرت امام رضا (عليه السلام) منقول است که: هر که در چهارشنبه آخر ماه حجامت بکند، براى رد بر اهل طيره عافيت يابد از هر بلائى و محفوظ ماند از هر دردى و محل حجامتش سبز نشود. در روايت ديگر منقول است که: حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) بعد از عصر حجامت کردند، از حضرت امير المؤمنين (عليه السلام) منقول است که: حجامت کردن بدن را صحيح مى کند، عقل را محکم مى کند، فرمود که حجامت مکنيد در روز چهارشنبه که روز جمعه ساعتى هست که هر که در آن ساعت حجامت کند، بميرد. در حديث ديگر فرمود که: روز سه شنبه روز خون گرفتن است. در روايت ديگر از حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) نهى وارد شده است از حجامت کردن در روز چهارشنبه و از حضرت امام موسى منقول است که: در روز پنجشنبه حجامت بکند. به سند معتبر از حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) منقول است که اگر در چيزى شفا هست در شيشه حجام و در خوردن عسل است، فرمود که نيکو عادتى است حجامت ديده را جلا مى دهد و دردها را مى برد. منقول است که حضرت صادق (عليه السلام) فرمود که: جبرئيل براى حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) مسواک و حجامت را آورد. در فقه الرضا مذکور است، که چون اراده حجامت کنى چهار زانو در پيش حجام بنشين و بگو بِسْمِ اللّهِ الَّحْمنِ الرَّحيمِ اَعُوذُ بِاللّهِ الْکَريمِ فى حَجامَتى مِنَ الْعَيْنِ فى الدَّمِ وَ مِنْ کُلّ سُوء وَ اَعْلال وَ اَمْراض وَ اَسْقام وَ اَوُجاع وَ اَسْألُکَ الْعافِيَةَ وَ الْمُعافاةَ وَ الشَّفاءَ مِنْ کُلِّ داء. در حديث ديگر منقول است: به حضرت صادق عرض کردند، که مردم بد مى دانند حجامت را در روز شنبه و چهارشنبه فرمود که حضرت رسول فرمود، که هرگاه کسى زيادتى خون در خود يابد البته حجامت کند که مبادا او را بکشد، فرمود، هر که اول سه شنبه ايکه آدرماه رومى است که اول بهار است، حجامت کند باعث صحت بدن او مى شود. حضرت امام محمّد باقر (عليه السلام) فرمود که: حضرت رسول را هيچ آزارى بهم نمى رسيد مگر آنکه پناه به حجامت مى بردند. در حديث ديگر فرمود که: حجامت سر شفاى همه دردهاست بغير از مرگ. در حديث ديگر فرمود که: هر که نظر کند به اول حجمه که از خون او بريزند امان مى يابد از درد چشم تا حجامت ديگر. در روايتى از حضرت صادق منقول است که: چون حضرت رسول حجامت مى کردند، بآب سرد غسل مى کردند تا حرارت خون را فرو نشاند. در حديث ديگر فرمود که حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) اول در پشت گردن حجامت مى کردند، پس جبرئيل آمد و امر کرد آنحضرت را به حجامت ميان دو کتف. در حديث ديگر مروى است که: حضرت صادق (عليه السلام) حجامت کردند و بعد از حجامت سه پارچه قند با نبات طلبيدند و تناول نمودند، فرمودند که خون صافى را متولد مى کند، حرارت را قطع مى کند. از حضرت امام على نقى (عليه السلام) منقول است که: انار شيرين بعد از حجامت خون را ساکن مى کند، خون اندرون را صاف مى کند. از حضرت صادق منقول است که: حجامت روز شنبه باعث ضعف مى شود. در روايت ديگر منقول است که: بسيار بود حضرت امام رضا (عليه السلام) در ميان شب زيادتى خون مى يافتند، در آنوقت حجامت مى کردند. از حضرت صادق (عليه السلام) منقول است که: در ماه مبارک رمضان بهتر آن است که حجامت را در شب بکنند، فرمود که حجامت ما در روز يکشنبه است، حجامت شيعيان ما در روز دوشنبه است، فرمود که زينهار که ناشتا حجامت مکن تا اندک چيزى بخورى که بيشتر باعث بيرون آمدن خون و قوت بدن مى شود، فرمود که چون بعد از اکل حجامت کنند خون جمع مى شود و خون فاسد را بيرون مى کند، اگر پيش از اکل باشد خون صالح بيرون مى رود و خون فاسد در بدن مى ماند. زيد شحام مى گويد که به خدمت حضرت صادق (عليه السلام)بودم، که حجام را طلبيدند و فرمودند که محجمه خود را بشو و بند کن پس انارى طلبيدند و تناول فرمودند، چون از حجامت فارغ شدند انار ديگر طلبيدند و تناول فرمودند، گفتند که خوردن انار در اين وقت صفرا را فرو مى نشاند. حضرت امام محمّد باقر (عليه السلام) از ابوبصير پرسيدند، که مردم بعد از حجامت چه چيز مى خورند؟ گفت برگ کاسنى و سرکه، فرمود که باکى نيست. از حضرت امام موسى (عليه السلام) منقول است که: کسى خواهد حجامت کند در روز شنبه حجامت بکند، فرمود که حجامت کردن در روز يکشنبه شفاى هر درد است. در روايتى وارد شده که نبايد حجامت کرد، در روز چهارشنبه هرگاه قمر در عقرب باشد. از حضرت صادق (عليه السلام) منقول است که: روز پنجشنبه خون در موضع حجامت جمع مى شود. پس چون ظهر شد در بدن متفرق مى شود، پس حجامت را پيش از ظهر بکنيد. در حديث ديگر نهى فرموده از حجامت کردن در وقت ظهر روز جمعه. از حضرت امام موسى (عليه السلام) منقول است که: در هفتم ماه حزيران رومى که در اوايل تابستان است، حجامت بکن، اگر نشود در چهاردهم بکن. حضرت صادق (عليه السلام) فرمود که حجامت را در آخر روز بجا آوريد. از حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) منقول اس که حجامت در گودى پشت سر موجب غلبه فراموشى است. حضرت صادق فرمود که: حجامت سر به فرياد رسنده است و براى هر دردى نافع است، غير از مرگ پس از هر دو طرف ابرو شبر کردند بجانب پشت و باآنجا که انگشتها مى رسيد نشان داد، که آنجا حجامت مى بايد کرد. در روايت ديگر منقول است که: در روز سه شنبه ساعتى هست که اگر حجامت در آن ساعت اتفاق افتد، خون بند نمى شود تا بميرد، فرمود که هر که در وقت ظهر روز جمعه حجامت کند و بلائى به او برسد ملامت نکند مگر خود را. در حديث ديگر فرمود که آية الکرسى بخوان و در هر روز که خواهى حجامت کن و فرمود که حجامت سر نافع است، براى ديوانگى و خوره و پيسى و درد دندان. در حديث ديگر تاريکى چشم و دردسر و غلبه خواب. و فرمود که چون طفل چهارماهه شود هر ماه يک مرتبه او را حجامت کنيد در گودى پشت سر که لعابش را خشک مى کند، حرارت را از سر و بدنش مى کشد. منقول است که حضرت امام محمّد تقى (عليه السلام) طبيبى طلبيدند، فرمودند که رگ کف دست را بگشايد. منقول است که: شخصى به حضرت صادق (عليه السلام) شکايت کرد از درد جگر حضرت او را فصد پا فرمود، شخصى ديگر شکايت کرد از خارش بدن فرمود که سه مرتبه هر دو پا را حجامت کن در پشت پا يا در ميان کعب و بند پا. شخصى به حضرت موسى (عليه السلام) شکايت کرد از جرب فرمود که فصد پاى راست بکن و بقدر دو درهم روغن بادام شيرين بر روى آب کشک بريز و بخور و ماهى و سرکه مخور، شخصى ديگر به حضرت صادق شکايت کرد از جرب فرمود که رگ اکحل را بگشا. براي مطالعه بيشتر به کتاب حجامت از ديدگاه اسلام رجوع کنيد. http://www.dr.myblog.ir/Post-1395.ASPX http://www.aligold.com/027-hejamat.htm

نوع سوال: 

پربازدیدترین ها