چرا برخی که به کما میروند و برمیگردند چیزهایی از آن عالم بخاطر می آورند و برخی هیچ به یاد ندارند ؟

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم
. حالات ارتباط روح با جسم
1ـ ارتباط تام) حالت حيات و بيداري
2ـ ارتباط ناقص) حالت خواب
3ـ قطع ارتباط) حالت مرگ
روح در هنگام خواب
ـ ابوبصير از امام صادق (عليه السّلام) پرسيد آيا هنگام خواب روح از بدن خارج مي‌شود؟
حضرت فرمودند: نه، زيرا اگر روح از بدن جدا شود، ديگر به آن باز نمي‌گردد. (روح مانند خورشيد وسط آسمان است که پرتو آن همه جا را مي‌گيرد.)(1)
اين روايت، با روايت قبلي ازامام باقر (عليه السّلام) بيان کرديم منافاتي ندارد، چرا که منظور از خروج روح از بدن در هنگام خواب، روح انساني و عقلاني است و آن‌چه که در بدن مي‌ماند و باعث حفظ دستگاه‌هاي بدن است روح حيواني است.(فتأمل)
ـ امام کاظم (عليه السّلام) مي‌فرمايد:
انسان وقتي مي‌خوابد، روح حيواني در بدن او باقي مي‌ماند و آن‌چه از او خارج مي‌شود، روح عقل است.(2)
از آن‌جايي که در عالم خواب رابطه‌ي روح با جسم ضعيف مي‌شود، و امکان دارد مبدّل به قطع ارتباط شود؛ اميرالمؤمنين (عليه السّلام) در حديث بسيار جامع و زيبايي به ياران خود مي‌فرمايند:
مسلمان نبايد با حالت جنابت بخوابد و جز با طهارت و وضو به بستر نرود. هرگاه آب نيابد تيمّم کند. زيرا روح مؤمن به سوي خداوند متعال بالا مي‌رود، او را مي‌پذيرد و به او برکت مي‌دهد. هرگاه پايان عمرش فرا رسيده باشد، او را در گنج‌هاي رحمتش قرار مي‌دهد و اگر فرا نرسيده باشد او را با امنايش از فرشتگان به جسدش بازمي‌گرداند.(3)
ـ امام باقر (عليه السّلام) فرمود:
هنگامي‌که در شب از خواب برمي‌خيزي، بگو حمد خدايي را که روح را به من بازگرداند تا او را حمد و سپاس گويم و عبادتش کنم.(4)
پس در اين که خواب همان مرگ کوتاه مدّت است، روايتي از پيامبر اکرم (صلّي الله عليه و آله و سلّم)نقل شده که خواب برادر مرگ است.
ـ يک روز ايشان خطاب به اقوامش فرمود:
اي پسران عبدالمطلب!
همانا پيشوا و رهبر جامعه، به خويشانش دروغ نمي‌گويد. سوگند به آن کسي که مرا به راستي و پيامبري فرستاد، شما مي‌ميريد همانگونه که مي‌خوابيد و برانگيخته مي‌شويد، همچنان که از خواب بيدار مي‌شويد.(5)

ـ شخصي از امام جواد (عليه السّلام) پرسيد: مرگ چيست؟
فرمودند: همين خوابي است که هر شب به سراغ شما مي‌آيد، با اين تفاوت که مدّت مرگ طولاني‌تر است و انسان در اين خواب بيدار نمي‌شود، مگر روز قيامت.
افراد، در عالم خواب، شادي‌ها و لذّت‌ها و سختي‌ها و دشواري‌ها را مشاهده مي‌کنند. در عالم مرگ هم، حوادث تلخ و شيرين است که براي انسان رخ مي‌دهد (پس خود را براي آن آماده کن).(6)
ـ پس عالم برزخ در مقايسه با عالم آخرت يک نوع خواب است ولي بلند مدّت. تا اين‌که قيامت شود و دوباره ارواح به بدن بازگردند. عالم برزخ در واقع باطن و ملکوت دنياست.
ـ امام صادق (عليه السّلام) در جواب کسي که پرسيد: جايگاه ارواح پس از مرگ کجاست؟ فرمود:
ارواح تا روز قيامت در باطن زمين قرار دارند.(7) 1
ـ ميزان الحکمه، ج5، ص2159
2ـ همان مدرک
3ـ تفسير نمونه ذيل، آيه‌ي شريفه ي مذکور
4ـ همان مدرک
5ـ انسان از مرگ تا برزخ، ص89
6ـ همان مدرک به نقل از معاني الاخبار، ص289
7ـ همان مدرک به نقل از احتجاج، ج 2، ص96

موفق و پيروز باشيد.