دچار استرس روانی هستم , چگونه به تعادل در امور زندگی دست یابم ؟

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم

نگراني و تشويش از دردهاي بزرگ و جانکاه است.
اين بيماري خطرناک عوارض رنج آوري دارد، جوان را پير، نيرومند را ناتوان، اعصاب پولادين را در هم مي‏شکند. خواب و آرامش را مي‏برد. عمر را کوتاه مي‏کند و بالاخره موجب بيماري قلبي، فشار خون، زخم معده و گاهي نيز منجر به عوارض روحي و سرانجام منتهي به ديوانگي مي‏شود.
قبل از بيان راهکارهاي غلبه بر بيماري و نگراني و اضطراب به اين مثال توجه فرماييد.
فرض کنيد: قسمتي از بازار دچار آتش سوزي مي‏شود و ده‏ها ميليون تومان اموال بازاريان در معرض خطر جدي قرار مي‏گيرد. همه از شنيدن خبر آتش سوزي ناراحت شده و با شتاب خود را به محل حادث مي‏رسانند. در اين حادثه عده زيادي کم و بيش زمان مي‏بينند، اما سه نفر بيش از ديگران متضرر مي‏گردند. اين سه نفر هم مثل ديگران به خاطر از دست دادن قسمت اعظم سرمايه خود ناراحتند و نگران ولي در صورتي که روحيه و تجزيه و تحليل آن‏ها ا زحوادث متفاوت باشد قهراً عکس العمل‏هاي آن‏ها نيز متفاوت خواهد بود.
آن که داراي روحيه قوي و نيرومند است، گرچه از اين حادثه تلخ ناراحت سات، اما مغلوب حادثه نشده و خود را نمي‏بازد. براي اين که خود را با اوضاع و احوال منطبق سازد و زندگي را از سر بگيرد عاقلانه مي‏انديشد و از خود مي‏پرسد هم اکنون وظيفه چيست؟ چه بايد کرد؟
پس از تحقيق به اين جا مي‏رسد که بي قراري نه تنها سودي ندارد، بلکه زيان بخش است و مصيبت را دو چندان مي‏کند. بايد از گذشته دردناک چشم پوشيد و تمام تلاش و همت بايد متوجه آينده باشد.
آن که روحيه متوسط دارد، نه جزع دارد و نه آرامش فکري، و به تعبير ديگر زندگيش توأم با نگراني است.
در ظاهر آرام است، اما در باطن مضطرب، با مردم مي‏نشيند، اما فکري در جاي ديگر است. بالاخره آن که اراده قوي ندارد. به محض برخورد با حادثه خود را مي‏بازد، قدرت تعقل و تصميم را از دست مي‏دهد. واقعيت‏هاي زندگي را فراموش مي‏کند. به دنياي اوهام و تخيلات پناه مي‏برد و کم کم دچار وحشت و اضطراب مي‏گردد.
راه‏هاي مبارزه با اضطراب و نگراني:
از نظر اسلام مبارزه با نگراني دو مرحله دارد. مرحله پيش از وقوع حادثه و مرحله بعد از وقوع.
در مرحله اول مردم را وادار مي‏کند که جهان را آن گونه که هست بشناسد. اوضاع و احوال را با واقع بيني بنگرند. ناپايداري و بي قراريش را از ياد نبرند. فايده اين بينش اين است که مردم را براي دگرگوني‏هاي زندگي آماده مي‏کند وا فکارشان را براي مواجهه با ناملايمات آماده مي‏سازد.
امام صادق(ع) فرمودند: سه چيز است که روا نيست انسان عاقل در هيچ حالي آن را فراموش کند.
اول: فناء دنيا بداند که همه چيز دنيا، آفتاب، ماه، آسمان، حيوانات، درخت و انسان از بين مي‏رود.
دوّم: دگرگونيهاي حالات بداند روزي جوانيش به پيري، سلامتي به مريضي، پيروزي به شکست، خوشي به ناخوشي و بالاخره دارائش به نداري تبديل مي‏شود .
سوم: آلام ناگهاني و بلاياي بي امان مثل اين که در اثر تصادف، سيل، زلزله و انفجار و... از بين برود . توجه به اين سه مورد انسان را آماده مي‏سازد که در مقابل حوادث خود را نبازد و افسوس گذشته را نخورد و ترس از آينده نداشته باشد. و به تعبير ديگر درهاي ديروز و فردا را به روي خود ببندد و هر روز در فکر همان روز باشد. توجه به فرمايش امام صادق(ع) در اين مورد بسيار مفيد خواهد بود.
گفتني است، افراد عاقل بر گذشته افسوس نمي‏خورند، امّا از آن درس عبرت مي‏گيرند، و نسبت به آينده نيز ترس موهوم ندارند. اما مراقب اعمال خويش هستند؛ از کارهاي ناروا اجتناب مي‏کنند و تکاليفي را که در عهده دارند به خوبي انجام مي‏دهند.
در مرحله دوم براي غلبه بر نگراني و اضطراب، رعايت عوامل زير لازم است:
1- تجزيه و تحليل آن چيزي که باعث آشفتگي خاطر گرديده و ناآرامي به وجود آورده است، مثلاً تحقيق کند چرا در راه تحصيل ضربه خوردند، چرا خانواده برايشان فشار زيادي آوردند که ناگزير از خانه فرار کنند؟
2- توجه به اوضاع و احوال کساني که به مصيبت‏ها و سختي‏هاي شديدتري گرفتارند.
3- استفاده از رابطه طبيعي جسم و جان، يعني اشتغال به کارهاي مسرت بخش، معاشرت با دوستان عاقل، لبخندهاي جذاب، نگاه به مناظر طبيعي و... موجب تقليل نگراني مي‏شود.
4- صبر و تحمل در مقابل ناملايمات.
بايد براي رهايي از نگراني، حادثه ناگوار را بررسي کند اگر قابل رفع است چاره انديشي کند و در غير اين صورت عاقلانه تسليم قضاي قطعي شود.
به کوشش نرويد گل از شاخ بيد
نه زنگي به گرمابه گردد سپيد
که حاصل کند خوبروئي به زور؟
به سرما که بينا کند چشم کور؟
چو رد مي‏نگردد خدنگ قضا
سپر نيست مر بنده را جز رضا
و در خاتمه سفارش مي‏کنيم مراقب اعمال و رفتار خود باشيد تا بار ديگر گرفتار نشويد که فرموده‏اند: لا يلسع العاقل من حجر مرّتين (1) عاقل از يک سوراخ دوبار گزيده نمي‏شود ضمناً اگر بتوانيد کتاب معجزه اراده انجمن اولياء و مربيان را تهيه و مطالعه نماييد بسيار سودمند خواهد بود.
پي نوشت‏ها:
1. بحارالأنوار، ج 1، ص 132، حديث شماره 29.

موفق و پيروز باشيد.